TELMAN ƏLİYEV

AMEA-nın həqiqi üzvü, texnika elmləri doktoru, professor

Doğum tarixi: 2 may 1935
Doğum yeri: AR Goranboy rayonu
Elmi dərəcəsi Texnika elmləri doktoru
Elmi rütbəsi: Professor, akademik
Elmi əsərlərin ümumi sayı: 587
Xaricdə çıxmış elmi əsərlərin sayı: 383
Patentlərin sayı: 109
Kadr hazırlığı: 37 f.d. və 12 e.d.
İş yeri: AMEA-nın İdarəetmə
Sistemləri İnstitutu
Vəzifəsi: AMEA-nın müşaviri
Xidməti tel.: (+994 12) 5394384
Faks: (+994 12) 5392826
E-poçt: [email protected]

Azərbaycan alimləri zəlzələni proqnozlaşdıran sistem işləyib hazırladılar

22.09.2011 / Konfranslar, İclaslar, Çıxışlar2957

AMEA-nın Kibernetika İnstitutunda hazırlanmış proqnozlaşdırmanın intellektual monitorinq sistemi gələcəkdə zəlzələlərin koordinatlarını və mənbələrini müəyyən etməyə imkan yaradacaq.
 Cümə axşamı Bakıda keçirilmiş "Müasir İnformasiya-kommunikasiya texnologiyalarının inkişafı perspektivləri” adlı konfransda institutun direktoru Telman Əliyev bu mövzu ilə çıxış etmişdir.
 Telman Əliyevin sözlərinə görə, "küylərin analizinə əsaslanan sistem 300-400 km radiusunda baş verən zəlzələləri 5-20 saat əvvəl xəbər vermək imkanına malikdir. Hal-hazırda Azərbaycanda 4 belə stansiya quraşdırılmışdır. Onlar Qum Adası, Siyəzən, Şirvan və Naftalanda yerləşirlər. İnformasiya qəbul edən baş server "Kibernetika İnstitutunda", digər ikisi isə müvafiq olaraq "Fövqəladə Hallar Nazirliyində" və "Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyində" yerləşir.. Bu dörd stansiyadan istifadə edərək, Azərbaycan öz seysmik təhlükəsizliyini təmin etməklə yanaşı nəinki zəlzələlərin vaxtını, həm də onların koordinatlarını müəyyən etmək mümkün olacaqdır. Perspektivdə zəlzələlərin gücünü də müəyyən etmət mümkün olacaqdır. Hazırki vaxtadək müsbət nəticələr əldə edilmiş və hal-hazırda da bu istiqamətdə işlər görülməkdə davam edir”.
 İnstitut tərəfindən "Seysmik təhlükəsizliyin monitorinq sistemi” adlı sənəd hazırlanmış və yaxın vaxtlarda Dövlət orqanlarına təqdim olunacaqdır.
 Əliyevin sözlərinə görə, Azərbaycanda hər ay 2-3 maqnitudalı bir neçə zəlzələ qeydə alınır. Seysmik proseslərin analizi üçün ARDNŞ-nin (Azərbaycan Dövlər Neft Şirkəti) istismarı dayandırılmış quyularından istifadə olunur. Quyularda quraşdırılmış vericilər birbaşa olaraq institutda yerləşən serverə qoşulmuşlar, bu da real zaman kəsiyində küləyin sürəti, təzyiqi, temperatura və s. informasiyalar haqqında məlumat almağa imkan verir. İnformasiya siqnallara çevrilir və sonra radiokanal vasitəsi ilə idarəetmə mərkəzinə çatdırılır. Hər bir siqnal özünəməxsus əngələ malikdir ki, onlar vasitəsi ilə anomal prosesləri proqnozlaşdırmaq imkanı yaranır.

link: day.az